Wielu ludzi uważa, że ospa wietrzna to łagodna choroba. Tak jednak nie jest, szczególnie gdy ospa atakuje kobietę w ciąży. W takiej sytuacji należy wiedzieć co trzeba zrobić, ponieważ istnieje poważne zagrożenie zarówno dla matki jak i płodu. Jednym z najniebezpieczniejszych powikłań podczas ospy wietrznej w ciąży jest zapalenie płuc przez które dziecko może urodzić się z wrodzonym zespołem ospy wietrznej.

Ospa wietrzna w ciąży – leczenie

Leczenie ospy wietrznej podczas ciąży polega na podaniu immunoglobuliny. Zależnie od momentu w którym wystąpiła podaje się ją dziecku i matce lub tylko dziecku. Jeżeli do zakażenia wirusem doszło w pierwszych 5 miesiącach nie podaje się immunoglobuliny. W takim przypadku ryzyko pojawienia się wrodzonego zespołu ospy wietrznej u noworodka wynosi ok. 1,5%. Podczas gdy do zakażenia doszło 5-30 dni przed porodem konieczne jest podanie immunoglobuliny noworodkowi. Natomiast jeśli noworodek zaraził się ospą 4 dni przed lub 2 dni po narodzinach podaje się immunoglobulinę matce oraz noworodkowi zaraz po urodzeniu. Jeśli w takiej sytuacji noworodek nie dostanie leku, ma 70% na przeżycie.
Istnieje jeszcze bardzo niebezpieczne powikłanie, które występuje razem z zapaleniem płuc. Jest ono niezmiernie rzadkie, ale gdy wystąpi konieczne jest podanie acyklowiru dożylnie. Taki zabieg może uratować życie, ponieważ istnieje ryzyko zgonu matki, które wynosi 2%.


Zobacz również:
Ospa wietrzna u dzieci – wszystko co należy wiedzieć
Jak wygląda ospa wietrzna – rozpoznanie choroby
Szczepienie na ospę wietrzną – garść informacji
Ospa wietrzna u dorosłych – objawy, leczenie, skutki

Ospa w ciąży – prawdopodobne sytuacje

1. Jesteś mamą kilkuletniego synka, który właśnie zachorował na ospę wietrzną. Ma wysypkę oraz wszystkie inne objawy tej choroby. Jesteś w 3 miesiącu ciąży, a w dzieciństwie przechodziłaś już ospę. Co zrobić w takiej sytuacji?

Osoby, które ospę wietrzną mają już za sobą posiadają w swoim organizmie przeciwciała chroniące przed powrotem choroby. Ochrona obejmuje również płód dlatego więc nie ma powodów do obaw i warto zwrócić szczególną uwagę na swoje chore dziecko.

2. Nigdy nie chorowałaś na ospę dlatego postanowiłaś się zaszczepić. Przy szczepieniu przyjęłaś jej dwie dawki w zalecanych odstępach. Po pół roku zaszłaś w ciąże, a po paru dniach miałaś kontakt z osobą zarażoną. Czy powinnaś mieć jakiekolwiek obawy?

Po przyjęciu odpowiednich dawek szczepionki przeciw ospie wietrznej tworzona jest ochrona w formie bariery przeciwko wirusom powodującym tą chorobę. W tej sytuacji była to bardzo dobra decyzja dzięki której możesz zachować spokój, ponieważ nic złego nie powinno się stać.

3. Jesteś w siódmym miesiącu ciąży i nigdy nie przechodziłaś ospy wietrznej ani się na nią nie szczepiłaś. Nieświadomie odwiedziłaś osobę przechodzącą tą chorobę. Co należy zrobić w takim wypadku?

Należy bezzwłocznie udać się do lekarza. Nie oznacza to „pójdę jutro” tylko wstaję teraz i idę. Jeśli mamy taką możliwość udajemy się do ginekologa lub specjalisty od chorób zakaźnych.

4. Do porodu został ci jedynie miesiąc. W poprzednich dniach czułaś się osłabiona, miałaś gorączkę oraz bolała cię głową. Zignorowałaś to, ponieważ myślałaś że są to objawy wynikające z zaawansowanej ciąży. W nocy jednak poczułaś silne swędzenie po czym dostrzegłaś wysypkę charakterystyczną dla ospy wietrznej. Co zrobić?

Powyższa sytuacja wskazuje na to, że zaraziłaś się ospą nawet 20 dni temu. W niektórych przypadkach dopiero po takim czasie pojawiają się objawy od momentu wniknięcia wirusa do twojego organizmu. Należy natychmiast udać się do lekarza lub jeśli jest taka możliwość do specjalisty od chorób zakaźnych. Jedyną możliwością na uniknięcie powikłań takich jak zapalenie płuc, rzadziej mózgu czy wątroby jest podanie przez lekarza acyklowiru oraz regularne przyjmowanie go zgodnie z zaleceniami. Nie daje to 100% ochrony, lecz na pewno załagodzi gorączkę oraz zmniejszy ryzyko wystąpienia powikłań.

Ospa wietrzna w ciąży – jak żyć aby nie zachorować

Jeśli przechodziłaś ospę wietrzną w dzieciństwie nie masz się czego obawiać. W innym wypadku 3 miesiące przed planowaną ciążą zaleca się przyjąć szczepienia przed tą chorobą.
Z racji tego, że wirus przedostaje się drogą kropelkową istnieje bardzo duże ryzyko zachorowania nawet w przypadku gdy mamy kontakt z osobą chorą na ospę choćby na parę minut. Jeśli znajdujesz się w takiej sytuacji gdzie nie jesteś pewna czy przechodziłaś chorobę, a jesteś w ciąży dobrym rozwiązaniem będzie przeprowadzić badania krwi mające na celu określenie poziomu przeciwciał odpowiedzialnych za ochronę przed ospą wietrzną. Badanie to ma na celu, sprawdzenie czy takie przeciwciała występują w twoim organizmie – jeśli tak to dobra wiadomość, ponieważ w takiej sytuacji jesteś uodporniona na ospę a zarazem twoje dziecko jest bezpieczne. Istnieje jednak jedno ale.
Badanie to nie jest powszechne, dlatego na wynik trzeba poczekać co w powyższej sytuacji jest niedopuszczalne. Jeśli istnieje jakiekolwiek ryzyko zakażenia, a jesteś w ciąży i wszystko inne wskazuje na to, że nie przebyłaś tej choroby (np. badanie na obecność przeciwciał) należy udać się do lekarza aby podał immunoglobulinę przeciwko ospie wietrznej. W tym przypadku również są pewne przeszkody. Surowica ochroni cię przed ciężkimi objawami ospy, lecz nie gwarantuje całkowitego przejścia choroby. W dodatku jest bardzo droga, jej koszt to ok. 1 500zł, a podać ją należy w ciągu 96 godzin od momentu kontaktu z osobą zarażoną.

Ospa w ciąży – zagrożenie dla nienarodzonego dziecka

Ospa wietrzna w ciąży jest bardzo groźna zarówno dla matki jak i dziecka. Najlepszym oraz najbezpieczniejszym sposobem na przejście ciąży bez komplikacji jeśli chodzi o ospę to przechorowanie jej w dzieciństwie lub zaszczepienie się przeciwko wirusowi ospy 3 miesiące przed ciążą. Jeśli jest już za późno dobrym rozwiązaniem będzie poinformowanie ginekologa, że nigdy w życiu nie przechodziliśmy ospy wietrznej.
Najniebezpieczniejszą sytuacją jest zachorowanie kilka dni przed porodem lub zaraz po nim. W takim przypadku może dojść do ciężkiej infekcji wirusem VZV u nienarodzonego dziecka lub noworodka. To może prowadzić z kolei nawet do śmierci dziecka. Równie niebezpieczną sytuacją jest zarażenie wirusem podczas pierwszej połowy ciąży, gdzie u narodzonego dziecka szansa na wystąpienie wrodzonego zespołu ospy wietrznej sięga pięciu procent.

Wrodzony zespół ospy wietrznej – objawy, występowanie

Dotyczące oczu: zaćma, zapalenie siatkówki, mikroftalmia, zanik nerwu wzrokowego, anizokoria
Ośrodkowy układ nerwowy: wodogłowie, małogłowie, zwapnienie mózgu, niedorozwój móżdżku, zanikowe zmiany skórne
Nerwy obwodowe: niedorozwój kończyn, bliznowacenie skóry, zahamowanie rozwoju czuciowo ruchowego, zaburzenie czynności zwieraczy odbytu i zwieracza pęcherza moczowego
Istnieje badanie w którym wzięło udział 1 373 osób – kobiet chorych na ospę wietrzną w ciąży. Wyniki są pozytywne, ponieważ jedynie u dziewięciu niemowląt wystąpił wrodzony zespół ospy wietrznej. Wszystkie kobiety spośród tych 9 przypadków zachorowało w pierwszych 20 tygodniach ciąży.